Ny innreiing

 

20. s. i treeiningstida III. 02.10.2016
Matt 18,1-11
Biskopshavn

For nokre få veker sidan var eg innom kyrkja her i Biskopshavn. I lag med soknepresten dykkar rusla eg rundt i kyrkja og gledde meg over kunsten som var komen på plass i kyrkjerommet gjennom sommaren.

Eit fantastisk fondbilete.  Fargar som fløymer mot oss. Krossen. Armane som strekkjer seg ut frå krossen.  Eg kjenner liksom at eg vert varmt omfamna av det vakre.
Det gjer så godt å vere i kyrkja og oppleve dette i lag med dykk alle på denne fine søndagen.

Snart skal vi samle oss til jubileumsfeiring i kyrkja vår. 50 år skal markerast om litt over to månader. Og då skal vi på litt meir offisielt vis også markere at kyrkja har fått ny altarfasade.
Eg gler meg.

Men før det, er det mangt av anna å juble for. I dag gler vi oss over dei tre nydøypte.
Tre familiar feirar i feststas og med nye liv i fanget.

Lat oss på denne dagen gjere nokre tankeeksperiment i lyset frå det nye kunstverket. Kyrkja vår har fått eit heilt nytt element som på sett og vis innreier kyrkjerommet på nytt.
Noko fullstendig nytt er installert i rommet vi samlar oss i.

Kanskje kan du då vere med på litt nyinnreiing i sjølve livet ditt?
Ny innreiing av det eg foreslår å kalle for ”hjartekapellet” i ditt liv.

Det første som må på plass kallar vi trua.

Den fekk du i gåve allereie då du vart døypt. Barnetrua. Den som er det store forbildet for alle vaksne. Du treng ikkje så mykje anna i ditt hjartekapell enn tru. For når du har med deg ein bit av den, då ser Jesus det. Og då stig han straks inn til deg, så sant du opnar kapelldøra på gløtt, for eksempel ved at du ber den bøna han har lært deg å be: ”Vår Far, du som er i himmelen” 

Difor vil eg i dag oppmode alle dykk som har ei enkel barnetru om alltid å be denne bøna, som eit uttrykk for at vi vil sleppe Jesus til i livet vårt, i hjarta vårt, i vårt indre kapell.

Og så skal vi rett og slett innreie kapellet på aller enklaste måte.
Kapellrommet i vårt hjarte har fire vegger. Den eine veggen er døra. På den døra heng vi opp teksten til nettopp Herrens bøn: Vår Far.

På veggen til venstre heng vi opp eit bilete. Eit bilete som passar aldeles førsteklasses med tanke på tekstordet som samlar oss på denne søndagen.  Det er biletet av Jesus og borna. Kanskje fekk du ein gong eit slikt bilete på søndagsskulen, i barnelaget eller du såg det i ein barnebibel?

Det er som regel slik at vi tenkjer at dette biletet er noko borna må sjå på. Men det biletet er det dei vaksne som skal sjå mest på. Jesus som tek borna på fanget. For orda som vart sagt i den scena, det er ikkje ord til borna, men til dei vaksne. Vi las orda då vi for nokre minuttar sidan døypte desse tre borna:  ”La de små barna komme til meg og hindre dem ikke! For Guds rike tilhører slike som dem” 

Alle vaksne må sjå nøye på biletet og også hugse noko Jesus sa i det vi har lese som preiketekst i dag: ”Uten at dere vender om og blir som barn, kommer dere ikke inn i himmelriket” (Matt.18,3)

Biletet av Jesus og borna talar til dei vaksne. Biletet viser oss at vi som er vaksne har alt å lære av dei små. Dei som har den vesle og trygge trua, trygt lagt ned i barnehjarta. Vi har ikkje lov å ta dette frå borna. Dette skal vi tvert imot hegne om, odle fram, ta vare på og lære av.

Også vi som er vaksne skal leve som borna, tillitsfull, trygt i trua på at Jesus er vår bror som skal føre oss heilt fram til vår himmelske far i det evige Guds rike. 

På den andre sideveggen i vårt vesle hjartekapell, den til høgre, vil eg at vi skal henge opp eit anna bilete. Eit heilt anna bilete. Ikkje eit søtt søndagskulebilete i pastellfargar.

Men eit biletet i kraftige, sterke, blenkjande og lokkande fargar. Der vil eg sjå vår eiga tid. Der vil eg sjå dei halvstore borna som går på skule her i Biskopshavn, på Hellen skole.
Der vil eg sjå tenåringane som sparkar fotball, spelar piano, er på vennebesøk, eller kranglar med foreldre. Der må nokon male inn den første forelskinga. Kanskje også første gongen venskap gjekk sund og tårer var gode vener. Der vil eg sjå ein og annan ungdom som er utanfor det fargerike fellesskapet og på veg ut i noko mørkt, trugande, noko som er ei ukjend framtid. Ein ungdom som synest åleine.

Men ikkje heilt åleine. For også på dette biletet frå vår eiga tid må Jesus vere med. Det må lagast eit bru frå barndomen til dei unge. Ei bru frå Jesus som velsignar småborna og over til den tida der det ikkje er naturleg å krype opp i fanget, men heller sjå opp til det kule førebiletet. Den tøffe ungdomsleiaren. Han som det går an å snakke med utan at han sladrar. Ho som ikkje skal setje karakterar i orden og åtferd.

Eg håpar du som er konfirmant kan lage deg eit slikt bilete. Kunne det vore ei aktuell aktivitetsoppgåve i konfirmanttida? Å male inn vår tid. Og så hengje det på sideveggen i ditt vesle kapell i ditt eige hjarte. Eit bilete av oss. Og av Jesus. Han er der, slik han var der ved dåpen. Og framleis er det slik at Guds rike er ditt. Det som du fekk del i då du var eit lite barn. Eit dåpsbarn.

Det siste som skal på veggen i kapellet i ditt hjarte, det skal hengje over altaret der inne.
Eit litt anna bilete enn det som er nytt for oss her i Biskopshavn kirke.
I våre små hjartekapell treng vi også noko som vi har fått høyre om når vi i dag har møtt Jesus som talar om småborna og Guds rike.
Dette som er vårt forbilde, også for oss som er vaksne.

Eg ser for meg eit bilete frå Jesu barndom.

I sentrum sit Maria med det vesle gudsbarnet, Jesus, vår bror, på sin venstre arm. Det vesle Jesusbarnet prøver å slå dei altfor korte armane sine om halsen til mora. Barnets kinn og mora sitt kinn rører ved kvarandre på ein uendeleg øm måte. Ved å bere barnet på så kjærleg og ømt vis gjev Maria vidare til barnet styrke frå Gud, frå Far sjølv, til å verte Beraren.

Og då skal du og eg tenkje: Vår oppgåve som kristne er å etterlikna Kristus, også Kristus som barn. I dag leier fotspora hans oss til mora sin arm.
Di første oppgåve som ein medviten kristen er å late deg berast.

Tenk deg difor at du sit på Marias høgre arm og bøyer kinnet ditt mot hennar ømme kinn. Du kjenner varmen frå kinnet hennar.

No er di einaste oppgåve å late deg berast. Du skal ikkje sprelle og stritte i mot slik småborn av og til gjer på mora sitt fang. Men du skal kvile trygt på armen hennar. Kjenner varmen av henne. Lukta av henne. Høyre mora sin pust. Gle deg over songen ho nynnar i øyret ditt. Ingenting kan skilje dykk, Guds mor, Jesusbarnet på hennar venstre arm, og så du på hennar høgre arm.

Dette er nåde.
Dette er Guds rike, der vi er som born.
Der vi er på mors arm som ber oss til Kristus, vår bror.

Han som tek oss med inn i Guds rike. Der er frelsa.
Der er Beraren. Han som ber våre synder.
Der er Kristus som tek småborna til seg og seier at Guds rike høyrer barnet til.

Du må bli som eit barn. La deg bere.
Då vert du samstundes den største i himmelriket.
Der kan vi som er vaksne og dei som enno er små finne den gode kvile. Kjenne hender som velsignar deg. Alt dette vi kallar for nåde.

AMEN.

 

Lengsel og sukk

18. s. i treeiningtida. GT-III - 18.09.2016
Bruvik (50-års konfirmantar)
Salme 38.10-16

Kjære konfirmantjubilantar.
Kjære dåpsfamilie.
Kjære kyrkjelyd.

Sommaren vart berre sorga i år. Våt og kald. Vi hang med hovudet her i vest. Vil lengta tilbake til barndommens gode minne om tørrhøy på bakken og svalande bad i ein blank fjord.
Det vart dusj frå det gråe, der oppe, i staden.

Men så fekk vi desse utrulege dagane vi nettopp har hatt i veka som gjekk.
Med eit termometer som dirrar nær 30 midt i september. Alt er gløymt. Vi gler oss.

Og i dag er det fest i denne vesle kyrkjelyden. Ein av dei minste i landet.
Men vi fyller likevel opp den nyoppussa kyrkja.
Vi gler over nyfødd liv som er bore fram og lagt i Herrens hender.
Andre av oss minnest fortida. Tenåringstida. Konfirmasjonen.
Om to år er det min tur til å jubilere, og av og til tenkjer eg: Var det i fjor det hende? Det er berre nokre vindpust sidan, kan det opplevast som. Men så ser eg ut over dykk jubilantar, nokre korte år eldre enn meg, og eg skjønar: Noko har trass alt hendt med oss på desse åra.
I alle fall utanpå!

På denne dagen vert vi møtt av ein av Salmane i GT. Ein klagesalme frå Davids munn.

Har vi grunn til å klage over tilværet på ein så flott dag som i dag?
Med så mykje vakkert og godt som hender rundt oss?

Lat oss aller først, før vi dukkar litt ned i det vi skal minnast om frå Guds ord, også minne kvarandre om å takke for alt det gode vi har fått, og som vi har opplevd.
Ikkje minst tenkjer eg at de som bar Elias til dåpen i dag har ei stor velsigning som kviler i fanget dykkar. Eit nytt liv. Nye forventningar. Ny spaning. Ei veldig glede.
Hjarteleg til lukke med alt som følgjer med det å få eit barn til inn i livet dykkar.
Vi i kyrkja deler gleda dykkar, og oppmuntrar til å gjere maksimalt ut av dette i tida som skal kome.

Men likevel - midt i glede, og midt i jubileum, så vil vi våge å opne oss for denne klaga som stig ut or Bibelens blad på denne søndagen.
Fram mot dagen i dag så har prestar over heile landet grunna på:
Kva vil dei orda som vi nett las, seie til moderne nordmenn anno 2016?

«Herre, du kjenner min lengsel, mitt sukk er ikkje løynt for deg.»

Slik vart tekstavsnittet opna.
Vi høyrer om lengsel og om sukk.

«Hjartet hamrar, krafta sviktar, sjølv lyset i auga har forlate meg»

Slik heldt David fram med å skildre det som er vondt og miserabelt i hans liv.
Og ver trygg, hans sukk har djupare årsak enn ein våt og kjøleg sommar. Det var noko verkeleg vondt som braut på i livet hans.

Les vi lenger framme i denne salmen les vi om tung skuld og om sår som verkjer. Vi har lese om vener og familie som sviktar han. Akkurat kva som feilar og manglar han er noko dunkelt. Men vondt er det i alle fall.

Nokon kvar av oss kan kjenne på noko liknande frå tid til annan. Kanskje til og med på ein så vakker og tilsynelatande perfekt søndag som i dag.

Då eg på fredag sat og førebudde denne preika til dykk, fekk eg avisa Vårt Land i hendene for den dagen. Hovudoppslaget der er ei sak som eg vil stogge litt ved, med tanke på det vi vert møtte med i denne Davidssalmen.

Overskrifta som fylte framsida var først litt kryptisk for meg: «Terroren rammer ikke-ofre psykisk» stod det.

Etter kvar forstod eg at det handla om det vi har vore kjent med gjennom mange år no – dei mange vonde terrorhandlingane vi har vore vitne til.
Sist søndag var det 11.september. Ein fæl dato i nyare historie. 15 år tilbake i tid. Ein dag som var opptakt til mykje av det vi framleis strir med av djevelskap av ulikt forteikn.

Avisa Vårt Land sette altså sist fredag fokuset på dette at store undersøkningar tydeleg viser sterk auke i psykiske lidingar, òg hjå folk som slett ikkje er ramma av terroren.

Eg tenkjer då: Dette ser eg også når eg møter kvardagsmenneske her i Åsane prosti.
Det var i den veka vi no la bak oss at eg snakka med ein mann som såg nokre kvinner gå forbi, ikledd chador, fotside islamske kvinnedrakter. Han gav uttrykk for redsle. Han var utrygg. «Kva gøymer dei under desse framande kleda?» spurde han.

Eg må tilstå: Eg forstår ikkje dette.
Eg kan ikkje begripe at framande skal vere farlege. Objektivt sett trur eg at eg har rett i det.

Men eg kan ikkje hindre andre i å tenkje annleis.
Eg kan ikkje nekte dei å vere redde.

Men er overtydd om at det gå an å kome bort frå dette. Det går an å sleppe framande og annleis truande tett innpå seg. Eg kjenner nokre av dei, og eg veit: Dei er ikkje farlege.
Men terroren  har skapt ugrunna frykt som ikkje lar seg viske bort, heller ikkje ved at ein prest står fram og seier nokre velmeinte ord om dette.

Om seg sjølv sa David i salmen vi las frå:
«Eg er lik ein mann som ikkje høyrer og ikkje har svar i sin munn»

Eg trur mange liknar på David. Vi får ikkje til å høyre. Eller vi vågar ikkje å høyre. For vi har sett noko, langt borte ein stad, som sette kloa i oss: Noko der ute opplevest som farleg. Vil det ramme meg?

Kjære kyrkjelyd.

Våg å løfte blikket. Bort frå det vi er redde for.
Alle ekspertar på dette kan fortelje oss at vi lever trygt og godt her hjå oss. På bakgrunn av ein uttale frå ein høgtståande politimann i Haugesund for kort tid tilbake, har det gått ein heit diskusjon over heile landet om kor vidt utlendingar er farlege.
Same dag som Vårt Land skriv om at frykt for det ukjende skapar store psykiske problem, slår sjefen til denne politimannen fast at mannens opphavlege utspel rett og slett ikkje kan grunngjevast ut frå fakta. Politimeisteren i Sør-Vest politidistrikt seier beint fram: I våre tall er det ingen grunn til å frykte utlendinger.  

http://www.abcnyheter.no/nyheter/2016/09/16/195242626/listhaug-stottet-kronikk-om-fremmedfrykt-na-tilbakevises-pastandene-av-politimester

Dei framande er ikkje farlege. Dei er berre ukjende. Det går an å lære dei å kjenne.
Opne liv og heim og grend og nabolag for dei, og sjå at dei med tid og stunder vil smelte i hop med oss.
Det eg ber i min ryggsekk, kan vere langt farlegare enn det framande kvinner gøymer under chadoren!

Vi ser framover i dag.
Vi gler oss i dag. Over nytt liv, og over liv som det er grunn til å jubilere for.

Har vi sukk vi ber på, har vi lengsler vi enno ikkje har fått oppfylt, så skin orda frå David mot oss. Ord som kan ta brodden av vår frykt for det ukjende. Ord som kan gje kraft i møte med vår uro for det som gneg oss.

I staden for redsel for det ukjende langt borte, strir du kanskje heller med sjukdom på kroppen, eller det var det noko mellom deg og dine nære som gjekk seg så skeivt til, kanskje kjenner vi oss beint fram urettferdig behandla i samfunnet?

I møte med noko av dette, eller i møte med andre sider ved livet du lever, og som formørkar tilværet ditt, vil eg i dag gje deg desse orda; og bruk orda til David som di bøn:
«Det er deg Herre, eg ventar på. Du vil svara meg, Herre, min Gud»

 AMEN