4.s. i adv.tida II. 21.12.2014
Arna ~ Samisk gudsteneste i Skrudhuset, Bergen domkirke
Luk.1,39-41

Forventning. Det ligg i lufta
Maria har nett fått vite at ho skal bli mor. Eit svangerskap på ni månader ligg framfor henne. Så skal det bli fødsel.
Ein fødsel utanom alle andre fødslar. Maria veit at ho og Josef aldri har vore saman slik at det kan bli barn av det. Og heller ingen anna mann har rørt henne. Likevel skal det ufattelege hende.

Først vart ho redd. Så kom forventninga. Og gleda. Og lysten til å dele forventninga med nokon.  Ho hadde så mykje på hjarta, Maria. Og ho bar så mykje under hjarta, Maria.
Ho hadde hatt englebesøk. Kven kunne ho snakke med?
Josef, sjølvsagt. Han var alt innvigd i det som hadde hendt. Og ubegripeleg nok – Josef hadde akseptert. Han skulle bli far, utan at han var far. Han ville ta Maria til seg og leve med henne som si kone.

Forventning.
Stega oppover i fjellbygdene dit Maria visste at slektningen hennar, Elisabet, no gjekk gravid i sjette månaden, dei stega var lette. Maria hadde undra seg over at den gamle Elisabet kunne vere i slike omstende. Ho måtte snakke med henne. Dele forventinga. Få høyre om englebesøket som Sakarja hadde opplevd. Elisabet og Sakraja budde i prestebustaden, men Sakarja var prest i tempelet. Sakarja hadde hatt englebesøk der, i tempelet. Ein engel som til og med hadde sagt namnet på barnet dei to gamle skulle verte foreldre til. Johannes skulle han heite.

To nye liv var på veg,. To kvinner skulle verte mødre.
Men desse to borna var heilt spesielle. Det viser også namna deira:
Johannes  betyr Gud er nådig.
Jesus betyr Herren frelser.

Kvinnene var utvalde. Velsigna av Gud sjølv til å innta sine plassar i Guds plan for å frelse verda.
Dei bar på nåden og frelsa under sine hjarto: Johannes = Gud er nådig og Jesus = Herren frelser.
Snart skulle ho føde, Elisabet. Ho skulle føde guten med namnet nåde. Han som vaks til mannen som møtte unåde. Hovudet hans vart til slutt servert på fat i eit vanstyrt kongehus.

Elisabet skulle føde han som rydja vegen for slektningen sin. For Jesus. For frelsa.

I Elisabets hus var Maria lukkeleg. Herrens tenarinne. Men sverdet  skulle stikkast i hennar sjel. (Luk.2,35). Ho skulle kome til å gråte tunge tårer ved ein kross nokre og tretti år seinare.

Men der og då: I fjellbygdene i Juda, i Elisabets hus, prestebustaden for henne og Sakarja, og kan hende med den stumme presten Sakarja som tilhøyrar i ein krok i huset, der var det glede og jubel i kvinneleg lag. To glade kvinner i Herrens teneste. To forventningsfulle kvinner.  Med nåden og frelsa i sine morsliv. Dette var deira gåve til ei heil menneskeslekt. Å bere Guds under inn i vår verd.
Dette er julegåvene vi kan gle oss til på denne dagen den siste i adventtida. Tida med forventing i fokus.

Nåden er komen frå Gud. Frelsa er komen frå Gud. Elisabet og Maria var med å føre Guds gåver til oss. Om dette ber vi fram vitnemål i denne kyrkja i dag.

Men det er meir å ta med seg no tett opp under jul når vi les forteljinga om kvinnemøtet i fjellbygda der Elisabet budde.
For Elisabet var meir enn ei gamal kvinne som endeleg bar på eit barn i sitt morsliv, eit etterlengta barn. Elisabet var også ei kvinne som der og då steig inn i den rolla vi kanskje kunne forvente at mannen hennar, Sakarja heller skulle hatt: Ho tala profetisk til Maria. Fylt av Den heilage ande, står det.

Her var det kvinna som tala. Mannen, presten, var stum fordi han ikkje hadde trudd då engelen tala til han. Men viktigare enn det er:  Elisabet hadde ein bodskap vi skal ta inn over oss når jula nærmar seg for oss. Om Maria seier den åndsfylte Elisabet:
”Sæl er ho som trudde, for det Herren har sagt henne, skal oppfyllast”

Det Herren har sagt…
Elisabet talar om at Herrens ord om Jesus er sanne. Dei skal oppfyllast.
Barnet Maria ventar er ei fullkomen oppfylling av dei mest grenselause forventningar det går an å ha når ein ventar eit barn.

For kva hadde Herren sagt til Maria? Kva ord bar engelen med seg frå Herren?

For det første namnet – Han skal heite Jesus. Det som betyr: Herren frelser.
Elisabet stadfester det, fylt av ånd og kraft: Herrens ord skal oppfyllast. Maria ber verdens frelsar  som eit foster i sitt morsliv.

Kan vi tenkje oss ein større grunn til forventing?

Maria hadde fått høyre meir om barnet ho venta frå engelen. Det var meir som skulle gå i oppfylling.

Barnet skulle bli stort, og kallast Son til Den høgste. … Han skal vere konge over Jakobs hus til evig tid. (Luk 1,32-33)

Dette er engleord om Jesus som no er på veg inn i vår verd. Engleord som samstundes er Herrens ord. Ord frå himmelen om Jesus som snart skal fødast.

Men lenge før englebesøket til både presten Sakarja og til Maria, hadde Herren tala ord om barnet som no var i fokus.

Vi har lese desse orda i gudstenesta i dag. Orda frå profeten Mika om han som skal fødast i Betlehem. Dei orda var gamle. Kanskje hadde det på Elisabet og Maria si tid gått så mykje som 750 år sidan profeten hadde tala dei orda. Orda vi i dag har lese frå det 5.kapitlet i Mikaboka.

Også desse orda, orda frå profetens munn, er ord som skal gå i oppfylling slik Elisabet talar om det.
Mika sa fleire viktige ting om han som skulle fødast i Betlehem, ein gong langt inne i framtida.

Det som eg vi løfte fram i denne gudstenesta, er den siste setninga vi las frå Mikas profeti om denne fødselen: ”Og han skal vera fred”  (Mika 5,4a)
På Betlehemsmarkene, hundrevis av år etter at Herrens ord lydde gjennom profeten Mika, og ni månader etter at Elisabet tala, fylt av Ande, til sin slektning, Maria, så kom englane på nytt og stadfesta Herrens ord. ”Ære være Gud i det høgste, og fred på jorda, blant menneske Gud har glede i!” Slik lydde englesongen Då alt vart oppfylt.

Fredsfyrsten, som ein annan profet kalla han, (Jes. 9,6) han som i flg Mika ”skal vera fred”, han kom med fred til Betlehem og til jorda vår.
Med frelse og med fred.

Ikkje noko treng vi meir til i dag enn frelse og fred. Fred med Gud. Og fred mellom menneske.

Det var forventning og spaning i lufta der desse to kvinnene møttest i fjellbygda. Ei gamal og ei ung kvinne. Men kvart sitt gutebarn i morsliva sine. Med Guds nåde og Herrens frelse.

Det er forventning i lufta på den siste adventsøndagen også. Juleforventning.

Vi rettar hendene våre ut mot frelsa frå vår Gud. Vi tek mot han. Vi gleder oss over at han kom, og at han framleis kjem.

Men så må vi også bruke denne glade forventning til å be fram det Jesus kom for å gje oss.

Be fram frelse for vår medmenneske.
Be fram fred mellom våre medmenneske. Ikkje minst fred i Betlehem, dit han kom. Der det hende. Der forventningane først vart innfridde då Gud vart menneske.

I dag har vi menneske vendt Gud ryggen slik at ufreden rår, ikkje minst ved Betlehem. Difor ropar vi med håp og forventning på han også i år:
Kjære Jesus: Kom til oss på nytt. Kom med di frelse. Kom med din fred.
Kom - i denne jula vi snart skal gå inn i.

Amen