2. s. i adventstida. I - 04.12.2022.
Eidsvåg krk
Johs. 14,1-4
Kjære kyrkjefolk.
Heime hjå oss har vi to som lever og bur i lag fleire gonger snakka litt saman
om ein trend som vert meir og meir tydeleg.
Folk som er yngre enn oss, og som år for
år skaper sine eigne tradisjonar i førjulstida, ser ut til å ha dårleg tid fram
mot jul. Det verkar som om dei ikkje kan vente til at det skal stå 23. eller 24.
eller 25. desember på kalenderen. Det er full fres i juleaktivitetane ein
månads tid før. Og så er ein kanskje ferdig med feiringa allereie i romjula.
Dette er relativt nytt, og det verkar å få
ytterlegare fart på seg for kvart år som går.
Avisa Vårt Land kommenterte det på leiarplass i veka som gjekk. Der kom det
fram noko om at kyrkja ikkje må avgrense folk si begeistring og iver etter å gå
inn i ei kristen høgtid.
Det er sjølvsagt rett.
Samstundes tenkjer eg at kyrkja så absolutt bør stå fram som ein korreksjon og
ei motvekt til den umåtelege kommersialiseringa og forflatinga av den kristne
høgtida som samtida vår klart og tydeleg er inne i. Når eit seriøst forlag i
landet vårt marknadsfører Charles Dickens «A Christmas Carol» som verdens mest
berømte juleforteljing, har dei gått glipp av noko. Noko som vi faktisk ser på
som utgangspunktet for vår tidsrekning. Vi lever i året 2022 etter Kristi
fødsel! Forlagsfolka har sikkert ein Bibel i sine hyller. Den mest kjend
juleforteljinga finn dei i Lukasevangeliets 2. kapittel, om dei skulle vere i
tvil.
Mange kristne er urolege for tida vi lever
i. Urolege for framtida vi ser kome mot oss. Urolege for kyrkja sin plass i den
framtida.
Men på denne adventssøndagen blir vi som
finn vår plass i ei kyrkje, velsigna med ord frå Bibelen som er av dei dei
aller beste orda frå Jesu eigen munn. Ord til alle som er urolege. Som er
redde. Redde for framtida. Redde for kyrkja. Redde for sekulariseringa. Redde
for verda si framtid. Redde for krig. Redde for klimakollaps.
Ordet frå Jesu eigen munn. Sit deg godt til rette på stolen din no og ta
det inn over deg. Gled deg over det som Jesus seier til oss:
«La ikke hjertet bli grepet av angst. Tro på Gud og tro på meg!»
Vi ville så gjerne at alle dykk som tok
tilflukt i dette kyrkjerommet på ein elles så hektisk og travel førjulssøndag nett
no skulle få kjenne litt på det rolege. Det trygge. På dette uforklarlege og
forventningsfulle som knyter seg til det å være nær Gud.
Vi vil så gjerne løfte dette fram til kvar einaste kyrkjegjest i dag. Ung eller
gamal. Det er ord til oss alle. Ingen skal kjenne at dette er mynta på
sidemannen. Dette er til meg. Til deg: Ordet frå Jesu eigen munn: «La ikke hjertet
bli grepet av angst. Tro på Gud og tro på meg!»
Det er veldig mange forventningar til
desse dagane og vekene vi er inne i nett no. Eg er sikker på at noko av det vi
har aller mest forventning til er eit ord på fire bokstavar: FRED!
Vi ser på det som hender i Ukraina. Vi
vert fortvila når vi høyrer om snø og kuldegrader og mangel på straum midt i
bomberegnet. Vi hugsar gamle historiebøker med uskarpe foto frå skyttargraver i
same området for over 100 år sidan. No dukkar tilsvarande bilder opp på våre TV-skjermar.
Vi kjenner på apati og hjelpeløyse. Mange er redde.
Snart er det jul. Då skal vi høyre eit ekko frå englane på Betlehemsmarkene: Dei
som song om fred på jord.
Fred. Fred utan krig, Men også: Guds fred
– den lengtar mange av oss etter.
Guds fred – den forkynner vi til dykk her i kyrkja. Guds fred den ber vi om,
som det siste vi gjer i gudstenesta når presten lyser velsigninga: «Herren
løfte sitt åsyn på deg og gjeve deg fred!»
Treng vi freden meir i adventstida, enn vi
gjer elles i året?
Kanskje ikkje. Men adventstida er ei veldig kontrastfylt tid. Vi syng
julesongar, litt for tidleg kanskje, i desse dagane. Om fred på jord. Om han
som kom med fred og håp til oss. Vi førestiller oss kanskje litt i overkant
mykje idyll rundt heimekos, brennande lys og juleførebuingar. Idyllen er ikkje
alltid innlysande om vi skal være ærlege. Dei hektiske kvardagane tek snarare
pusten frå oss, enn dei roar pulsen ned.
Vi som steller med kyrkja og alt som skjer
her i tida fram mot 24., 25. og 26. desember, vi har det hektisk vi også. Både
med kyrkjelivet og i privatlivet.
Også for alle oss, er det difor balsam for sjelene våre å puste godt ut, for
deretter å puste inn; puste inn anden som kviler over Jesu ord i dag: «La
ikke hjertet bli grepet av angst. Tro på Gud og tro på meg!»
Bibeltekstane som vi har lese denne
søndagen, har i seg ei denne høgst verdifulle vinklinga. Ikkje berre
evangelieordet. Men også det vi høyrde frå den gamle salmen vi har lese i lag.
Det er ord med håp, ikkje minst for dei som lever i krigssona. Det er ord som
er henta frå krigens vokabular:
Men Herrens øye hviler på dem som
frykter ham og venter på hans miskunn,
så han kan fri dem fra døden og holde dem i live gjennom hungersnød.
Vår sjel venter på Herren; han er vår hjelp og vårt skjold.
(Ps. 33. 18-20)
Det er krevjande å forkynne slike ord når
bombene fell.
Er dei trøystefulle, eller er dei ord om at håpløysa berre vil dra ut endå
lenger?
Herren … er vår hjelp og vårt skjold.
Ja, eg trur på det. Men eg forstår godt om dei krigsramma også speidar fortvila
etter dette skjoldet når dei gøymer seg ruinane.
Andre adventssøndagen kallar vi gjerne for
forventningas adventssøndag.
Det kviler mykje forventing over oss i dag. Nokre av oss boblar kanskje over av
dette. Så mykje forventning at vi risikerer å bli skuffa fordi vi ikkje maktar
å oppfylle alt som ligg og blenkjer i denne glansen.
Kanskje er det difor godt om vi vil la oss
justere av bibeltekstane til kva som er realistisk og rett å knyte for forventingar
til. Då er det i alle fall eit bibelvers som har blitt lese som for meg flyttar
fokus til det er trur er det verkeleg sentrale nett no. Det vi las frå GT, frå
Salme 33,22: «La din miskunn være over oss, Herre! Det er deg vi
venter på.»
Midt i vår lengt etter jul, ein lengt som
vert forsterka av handelsstandens utspekulerte knep for å få opp forbruket;
midt i våre rop etter ei rettferdig verd, også for dei fattige mellom oss; midt
i våre bøner om at freden må senke seg, helst før julekvelden skal tone ut i «Deilig
er jorden»; så ligg det forventningsfulle og fredfulle i det å skulle gjere seg
klar til å møte Jesus.
Dert er han vi ventar på. Han som vil ta
angsten og redselen bort frå hjarto våre. Han som kallar oss til tru. Han seier
også i dag:
«- jeg går og vil gjøre i stand et sted for dere. Og når jeg har gått
og gjort i stand et sted for dere, vil jeg komme tilbake og ta dere til meg, så
dere skal være der jeg er. Og dit jeg går, vet dere
veien.»
Høyrer du den undertonen av forventning
som slike ord frå Jesu munn kan skape?
Eg veit ikkje heilt kva for bilete du får for ditt indre auga når du les slikt,
men sjølv ser eg Jesus for meg når han går rundt i det store huset med dei
mange rom der Jesus steller til for kvar og ein av oss. Det som heiter Far hus.
Eg fantaserer forventningsfullt rundt dette omtrent slik når eg innbiller meg
at Jesus seier omtrent dette:
- I eit av romma i min Fars hus skal Øystein
bu! Lenger borte i gangen bur Arthur, Øysteins far. Det er over 40 år sidan
faren flytta inn. Men ein dag skal dei på nytt få tid i lag, far og son. Uendeleg
med tid. Og eg skal lage eit festbord, berre for dei to. Eller kanskje heller –
for heile den store familien deira.
Slik trur eg Jesus tenkjer.
Så trur eg Jesu går inn i nokre andre
korridorar. Der står det enno ledige rom. Han veit kven dei er reserverte for.
Og eg trur at han sender bøner til sin Far om at dei som skal flytte inn der må
finne vegen fram, at dei ikkje skal rote seg bort på vegen gjennom livet slik at romma blir
ståande tomme når den verkeleg store festen i Fars hus ein gong tek til, når
det ikkje lenger er bruk for klokke og kalender; når tida på jorda er brukt opp
og vi går inn i den store eva.
Slik vågar eg å tenkje for meg sjølv. Eg
veit ikkje om eg tenkjer rett, men bileta i mitt indre av huset til Far let seg
ikkje viske bort. Men vi legg slike fantasiar til side.
Uansett er det slik at på denne andre
adventssøndagen, lar Jesus oss få høyre hans eigne håpefulle og trøystefulle
ord. Ord som kallar oss til kvile. Til ro og til tru.
«La ikke hjertet bli grepet av angst. Tro på Gud og tro på meg!»
Eg har invitert deg til å finne kvile i
ein hektisk kvardag med aukande julestri, og på ein hektisk søndag i
adventstida. Kvila ligg i desse vakre orda frå Jesu munn om det han nett no er
i ferd må gjere. Han held på å gjere alt klart for å møte oss. Eit møte i Fars
hus.
Eg har eit inderleg ynskje om at du allereie i dag, i dette kyrkjerommet kan få
ei aning av at det er godt å vere i Fars hus. I Guds hus.
Eg inviterer deg til å teste forventninga
di endå eit lite hakk. La deg utfordre til å tru, slik du sikker har gjort det
før. Ta del når vi innbyr til nattverd i dag.
Nettopp då nærmar vi oss alle dette uforklarlege som knyter seg til det å være
nær Gud. Nettopp her, ved nattverdbordet, tek trua over.
Jesus seier at det er ikkje noko å vere uroleg for.
«La ikke hjertet bli grepet av angst. Tro på Gud og tro på meg!»
Og om du kjenner på at du allereie kviler fast
i trua på det vi har snakka om i dag, så kan du til slutt i dag, før vi går frå
kyrkja, få leggje hjarta ditt og tilsvaret ditt i det fantastiske håpet som vi
skal syngje om heilt til slutt, det som er sjølve framtidshåpet og målet for
all vår forventning på denne andre søndagen i adventstida: «Ja, engang mine
øyne skal se Kongen i hans prakt; …»
AMEN
