FEST - for livet. Før døden

Palmesøndag – II.  25.03.2018 Salhus kirke Matt. 26, 6-13

 

Hosianna! Syng for Jesus!
Vi har blanda songstemmene våre med folkemengda i Jerusalem som kom for å hylle mannen på eselet palmesøndag.
Vi gjorde det mens vi gjekk inn i denne gudstensesta der det er fest. Fest og glede over to born som vi no har bore fram for Jesus og lagt over i hans hender.

Det var også fest i Betania. Fest heime i huset til ein dei kallar for Simon den spedalske. Truleg er dette akkurat same fest som Johannesevangeliet også fortel om. Festen dei heldt for å glede seg over at Jesus var i lag med dei. Jesus som like før hadde vakt Lasarus opp att frå døden og ropa han ut frå grava han låg i. Stor jubelfest. "Takk-og- lov"-fest. Det var gjestebod av det store slaget. Jubel. Glede. Fullt hus av slekt og vener.

 

Eit naturleg midtpunkt var Jesus. Han som altså hadde vakt Lasarus opp att frå døden.
Betania var i festrus. Her var det god mat og godt drikke. Og sannleg vart ikkje feststemninga også krydra med ei gjennomtrengjande godlukt som liksom understreka at dette var noko heilt utanom alt som elles var vanleg. For ved festbordet dukkar ei kvinne opp. Ho er ikkje namngjeven i det vi har lese frå Matteusevangeliet i dag. Men evangelisten Johannes identifiserer henne som Maria. Det kan vere Maria, søster til Marta og Lasarus. Men det er nok helst den myteomspunne Maria Magdalena.

 

No, ved festen for den levande Lasarus, tok altså Maria fram ei krukke med salve - dyr nardussalve. Ho salva hovudet til Jesus mens han låg til bords, står det.
Det er som vi kan kjenne den gode lukta av salven som breidde seg i heile huset. Sanneleg - her var det fest i glede for livet - livet som Lasarus hadde fått attende.

 

Eller var det livet som stod i sentrum der i Betania?

For vertskapet var det nok livet - glede over at Lasarus var mellom dei att, og takksemd til Jesus som hadde vist seg sterkare enn døden.

 

Men sanneleg tek ikkje Jesus til å tale om døden på denne gledesfesten for livet. For når han får kritikk frå læresveinane for at han verkeleg lar denne kvinna få sløse bort så mykje pengar til dyr salve, for å salve hovudet til Jesus, når pengane som det kosta å kjøpe salven heller kunne vore gjevne til dei fattige; så er Jesus kontant med si irettesetjing, samstundes som han tek Maria i forsvar:

 

"Hvorfor plager dere henne? Hun har gjort en god gjerning mot meg. De fattige har dere alltid hos dere, men meg har dere ikke alltid. Da hun helte denne salven ut over kroppen min salvet hun meg til min gravferd."

 

Ho salva han til … Gravferdsdagen!

Var det ikkje nettopp i glede over ein oppattlivna Lasarus dei var samla?
Og så tek Jesus til å tala om sin eigen gravferdsdag.

Snakk om kalddusj!

 

Vegen er ikkje lang frå feststemning til skuggar av trugande død. Og midt oppe i dette lar altså Jesus seg salve. Han tek i mot takk og hylling for sin siger over døden. Han let seg tilbe på ein måte som kan hende syntes ekstragavant og råflott.

Midt i festen for livet, ser vi at Jesus er på veg til sin eigen død. Midt i gleda over at Lasarus truleg sat lys levande i det velluktande rommet, gjer Jesus det klårt at for hans eigen del nærmar død og grav seg.
Han som er Herre over døden vert salva til si eiga gravferd på ein fest for at livet hadde sigra.

Dette er paradokset på palmesøndag.

 

Her ligg det noko i lufta!

Det er som om det luktar påske av den velluktande salven.

 

For allereie dagen etter festen i Betania veit vi at Jesus var veg inn til påskehøgtid i Jerusalem. Då er det at vi høyrer om hyllingsrop, om jubel og tilbeding.

Med palmegreiner og Hosiannarop  vart Jesus møtt på vegen frå festen i Betania til påskehøgtid i Jerusalem.

 

Heile teksten vår er eigentleg eit einaste ropande vitnemål til oss som lever i dag: Livets Herre er på veg til sin eigen død! Han veit om ein nær tilstundande gravferdsdag. Han er på veg dit. Og på denne vegen lar han seg salve, innvie, før han tek mot vår tilbeding og vår hylling. 

På sin veg mot død og liding let han seg salve av overdådig dyr nardussalve. Han lar seg takke og tilbe. Seinare sit han på eselryggen og lar folket hylle seg som ein konge.
For han er då Herre over livet!
Han har prova det ved å vekkje Lasarus opp att frå dei døde. Men han som er sterkare enn døden, skal sjølv døy.
Her er det ikkje berre takkefest for at Lasarus vart levande att. Her går festen over i ei hylling av han som skal døy. Det er både fest for livet og fest før døden; på same tid.

 

Slik er det også i vår kyrkje på palmesøndag. Det er fest for livet.
Vi held fest for nyfødde born som gjennom dåpen vert knytta fast til Jesus.
Samstundes gler vi oss over at vi veit at Jesus er sterkare enn døden. Han beviste det med Lasarus. Og snart skal han sjølv i nærkamp med døden. Men den kampen skal han også vinne. Vi prisar og hyller Jesus for hans livgjevande krefter. I dag skal vi med takk og glede vere med å tilbe Jesus gjennom salmar og bøner for hans makt over døden.

Og paradoksalt nok skal vi samstundes hylle og tilbe han for at han sjølv er viljug å døy.
Det er også fest før døden.

 

Når vi stemmer i våre Hosianna, så er det ei lovprising av han som både gjev liv, samstundes som han sjølv er viljug til å døy.

Som Maria var overdådig i si salving av Jesu føter, vil vi i dag vera sløsande med vår lovsong og vår takk. Vi har ikkje salve av det dyre og velluktande slaget mellom hendene. Men våre bøner og vår lovsong skal fylla oss på denne palmesøndagen.

 

Det er noko i lufta. Det luktar påske.  Og påske handlar om død. Ein død som Jesus med opne augo og eit hjarta som bankar i otte og redsel rir friviljug i møte. Men påske er i endå høgare grad livet. Han som skal døy; han som alt er salva til si eiga gravfred, han har prova at døden er for svak for han. Ingen har meir makt enn mannen som palmesøndag set seg på eselet. Sjølv om han må døy, så er det livets triumfator som rir inn mot påske i Jerusalem.

 

Kan det tenkjast nokon som er meir verdig Hosiannarop, tilbeding og lovprising enn han som var på fest for livet, og før døden?

Denne palmesøndagen var det eit mål for oss alle om vi kunne gå ut att or kyrkja, og inn i påskeveka og påskefeiringa med eit brennande ynskje: Også vi vil hylla livets triumfator på hans veg mot døden. For den døden han skal lide, er ein død i staden for deg og meg. Det er ein soningsdød for syndene mine som ventar eselryttaren inne i påskebyen Jerusalem. Det er likeeins dine synder som utgjer vekta eselet må bera denne forunderlege dagen.

 

Jesus skal lide og døy - men han skal også leve!

Påska er så proppfull av paradoks at det er vanskeleg å setja ord på dei. Kanhende er det ikkje dei mange orda som gjev uttrykk for det vi skal vera saman om i den veka vi no går inn i. Kanhende er det handling etter førebilete frå evangeliets eige vitnemål vi heller skulle leggje vekt på. Handling, meir enn mange ord. Og handling i denne samanhang, er det same som tilbeding.

 

Maria sløsa med dyr salve. Jesus sjølv sa det var til hans eiga gravferd.

Kva er det du og eg kjem til å sløse med i påska?

Er det vår tid i lag med Herren Jesus?
Eller er det viktigare for oss å bruke tid ved solgudens føter i påska?

Ropar vi etter fritid, ferie og kriminalgåter i påskehelga, eller ropar vi Hosianna i Guds hus på dei ulike helgedagane?

 

Det er påske. Det ligg noko i lufta. Og det vi skulle kjenne på som ein djup vellukt i lufta over alle våre byar og bygder og kyrkjelydar denne påskehelga, det var suget frå eit kyrkjefolk som skunda seg til kyrkje for å takke, tilbe og hylle med Hosianna-rop, han som er Herre over livet; han som skundar seg mot si eiga liding og død, men som skal leve slik at vi i all æve skal eige Livet.

 

                                                     AMEN !