Gravferdstale - "Ars longa - Vita brevis"

Om avdøde: http://no.wikipedia.org/wiki/Einar_Kvamme 

Gravferd, Store kapell, Møllendahl 02.05.2014: Einar Kvamme

Salme 8,4-6

I gym.salen på ungdomsskulen på Lindås der eg var elev for over 40 år sidan, hadde vi ei provisorisk scene som vart sett opp til elevkveldar, 17.mai og andre gonger når det skulle vere framføringar det var trong for sceneteppe. Over scena hadde ein eller annan laga ei innskrift som eg aldri forstod meininga av så lenge eg gjekk på ungdomsskulen. Eg hadde nok halde på lenge med teologistudiet også, før dei latinske orda opna seg, og eg forstod det som gamle Hippokrates ein gong skal ha sagt. Han var gresk, men orda er kjende på latin:
”Ars longa – vita brevis”. Kunsten er stor, men livet er kort, kan vere ei passande omsetjing.

Og dei orda kan vere tankevekkjar på denne dagen, her ved Einar Kvamme si kiste.

Kunsten er stor, men livet er kort.

Kunsten var så viktig for han. Den er også viktig for dykk som stod han nær. Slik den er viktig for dei fleste menneske, anten dei er klar over det eller ikkje. Kanskje er det slik med kunsten at vi må modnast og undervisast slik som når vi lærer språk, som for eksempel latin, før vi skjønar. Det er ikkje all musikk som er lett tilgjengeleg. Heller ikkje all litteratur eller målarkunst. Og mangt eit sceneteppe løyner perler av skodespelarkunst som kan vere eit nummer for stort for nokre av oss til at vi fattar høgde og djupn i det vi har fått ved teppefall. Kunsten er stor, men livet er kort!

De som sørgjer i dag har opplevd det. Etter vanlege mål fekk Einar Kvamme eit langt liv. Likevel er eit slikt liv berre ein liten pust i den store samanhangen. Målt med æva som målestokk. No er han borte. Etter han skal kunsten leve. I lag med minna som bur i hjarto til dykk som var hans aller næraste.

Den siste lupin bøyer seg på framsida av programarket. Hans gåve til ei kjær kone. Lupinen bøyer seg mot oss, òg. Er det ei helsing? Ein takk? Hans handtrykk med farvel?

For meg vert det på denne dagen meiningsfullt å gå til den aller største kunstnar vi kjenner. Vi kjem fram for han i ærefrykt og undring og spør, slik menneskeslekta har gjort i tusenvis av år:

Salme 8:3-4 

Når jeg ser din himmel, et verk av dine fingrer,

månen og stjernene som du har satt der,

hva er da et menneske, at du husker på det,

et menneskebarn - at du tar deg av det?

Slik spør David i sin 8.salme. Han ser på det kunstverket som sjølve skapinga er. Han ser himmelen. Månen og stjernene. Heile universet. Han fattar ein ting: Bak dette står det ein Gud. Ein som skaper. Ein som styrer.

Men  i det veldige han ser, så begrip han ein annan ting:
I universets ufattelege stordom, er vi menneske som støv.

Om det er sant at kunsten er stor, så er det mykje meir sant at universet er overveldande stort. Og midt i dette lever vi menneske. Korleis kan Gud sjå oss? Korleis kan han kjenne oss? Eller vi kan spørje på ein annan måte: Ser Gud oss i det heile? Ja, finst det eigentleg ein Gud?

Om det er sant at kunsten er stor, så den kan setje tankar og kjensler i sving hjå menneske, så er det ikkje mindre sant om teologien, om læra om Gud. Her brytest dei verkeleg djupe spørsmål. Her handlar det om djupner og høgder som ligg utanfor vår fatteevne.

Og vi kan ikkje unngå å kjenne på dette: Vi vert så små i møte med livets Herre, med skaparen, med Gud.

Eg forstod ikkje latinen før det gjekk mange, mange år. Eg måtte lese og lære før språket falda seg ut for meg. Og framleis er det veldig, veldig mykje latin eg ikkje skjønar.

I møte med Gud er det ikkje same trong for lærdom og innsikt. Der handlar det mindre om kunnskap enn om tru. Difor er dette bibelordet framfor alt ei utfordring til truslivet vårt. Kan vi sjå Gud i dette veldige vi opplever? For døden er veldig. Og vi er så små. Livet er så kort. Men Gud – er han der? Kan vi tru?

Eg kan ikkje gjere anna i dag enn å vitne om at eg trur på han som skapte himmel og jord. Han er kunstnaren over alle kunstnarar. Og eg kan ikkje gjere anna enn å gle meg over at han som er så stor at han har skapt universet, han har også gjeve meg levedagar. Og for meg er det ei kvile å vite at han også veit å telje rett når mine levedagar skal teljast opp. Om dei vert mange eller få, det må kvile i Herrens hender.

- hva er da et menneske, at du husker på det? Det var Davids spørsmål.

Svaret det gjev seg sjølv. Mennesket er det største av alt. Diamanten i skaparverket. Og kvart einaste menneske er i Guds tankar og Guds omsorg. Eg kan ikkje anna enn å tru det som står skrive, at Gud har bevist sin utrulege omtanke for oss menneske ved at han valde å sende sin eigen son, Jesus Kristus i døden for å berge oss gjennom døden og inn i det evige livet. Den bergingsaksjonen gjekk føre seg ei påskehelg i Jerusalem. Det handla om eit drama som ikkje noko teater seinare har kunna kopiere. Det handla om svik og justismord, om tortur og uskuldig død, men mest om alt om at han som døydde, sigra over døden og at han lever i dag og er midt mellom oss som sørgjer ved denne kista.

Livet er kort. Vi veit det, vi som er med i denne gravferda. Men vi skal også vite: Ved å gripe med tru det vi no har peika på, så kan livet verte utfatteleg langt – livet kan då verte evig: 

Joh 3:16 

For så høyt har Gud elsket verden at han gav sin Sønn, den enbårne, for at hver den som tror på ham, ikke skal gå fortapt, men ha evig liv. 

                                                                                                                             AMEN