Det Gud vil

 

1. s. i fastetida. II. 21.02.21
Ytre Arna kyrkje (Digital gudsteneste)
Matt.16,21-23

Fastetid er kamptid.
Kamp mot freistingar. Kamp for å vekse i tru. Kamp mot vantru.

Og i år: Kamp for å vinne tilbake fellesskapet i kyrkja som pandemien delvis har røva frå dei truande.
Evangelieteksten i dag introduserer oss for den kampen Jesus gjekk mot når det snart skulle bli påske: Jesus «- skulle … lida mykje. Han skulle bli slegen i hel, og tredje dagen skulle han reisast opp.»

Peter forstod ingen ting av det som var i ferd med å hende. Det var som om Peter fekk eit slag i ansiktet av Jesu refsande ord: «Vik bak meg Satan! Du vil føra meg til fall. Du har ikkje tanke for det som Gud vil, berre for det som menneska vil.»

Eg må tilstå at det er ikkje ofte eg les katolsk litteratur. Men for nokre dagar sidan fekk eg ei utgåve av «St. Olav»[1] i hendene. Det offisielle kyrkjebladet for den katolske kyrkja i landet vårt. Nyvigsla biskop i Trondheim, Erik Varden, har ein nesten utruleg innsiktsfull artikkel om ei tid med store prøvingar. Han spør kva vi kan få ut av Covid-krisa.

Biskop Erik samanliknar det vi no opplever, med det å måtte gå i eksil. Vi bli tvinga til å bryta opp frå vår heim. Biskopen viser i det han skriv korleis kyrkja, for den truande, er heimen vår i åndeleg forstand. Når vi no ikkje kan samlast slik vi alltid har gjort på søndagar og kvardagar, er det som å vere fordrivne, skriv han.

Eg trur mange kjenner seg igjen. Vi lengtar etter fellesskapet. Vi lengtar etter nattverden. Vi lengtar etter lovsongen i lag. Etter det sosiale. Kyrkjekaffien.  Born og vaksne i blanda selskap. Handhelsing og klemmar. Vi kan kjenne oss bortdrivne frå kyrkja vår. I eksil.

No er det fastetid for oss. Vi ville gjerne høyre litt meir trøyst frå Jesu munn i ei slik tid. Heller trøysteord, enn dette brutale: «Vik bak meg Satan! … Du har ikkje tanke for det som Gud vil, berre for det som menneska vil.»

Kva er det Gud vil med oss i denne tida? Kva tankar har han for oss?
Kan fastetida 2021 vere ei tid for det kyrkja eigentleg vil med faste – at vi skal gå i djupna i oss sjølve? Lære kva Skrifta seier om Jesu veg mot liding og død. Og å ane at lidinga kanskje er noko vi også skal kjenne smaken av. For å lære kva Gud vil.

Biskop Erik Varden viser i sin artikkel til tre ulike eksil som vi høyrer om i GT.
Først Abram som fekk kallet frå Gud til å bryte opp frå landet sitt, slekta si og farshuset (1.Mos.12,1) Gjennom dette oppbrotet fekk Abram kjenne det lova landet.  Ei velsigning over all forventning gjekk i oppfylling.

Vi får gjennom biskopens undervisning høyre om Israelsfolkets eksil i Egypt. (2.Mos.2,23ff) Eit beinhardt eksil med lengt etter samhald, einskap og identitet. Var det ikkje for dette eksilet, ville Abrahams ætt knapt kunne teke mot pakta, boda og lovnadene som gjorde ein flokk enkeltindivid til eit heilt folk. Til Guds folk.

Dert tredje gamaltestamentlege eksilet, er fangenskapet i Babylonia. Ei nasjonal katastrofe. Gudstenesta tok ein ende. Guds lovnader syntes gjort til ingenting.

Men gjennom alt dette, fann Israelsfolket likevel reiskapane dei trong for å kome seg gjennom trengslene. Vanskane. Utfordringane. Alt som truga deira forankring i Gud.

Dei lærte seg å la truslivet bløme i heimane. Gjennom liturgiske uttrykk i bøner morgon og kveld, og på sabbaten. Truslivet utfalda seg etisk. Ved å gjere godt mot medmenneska. Det som i vår kyrkje kallast for diakoni. F. eks Kirkens Nødhjelps fasteaksjon.
Dei tok ansvar for å formidle trua vidare til born og etterkomarar. Hjå oss tenkjer vi på dåp, trusopplæring eller konfirmasjon.

Jesus sa: «Vik bak meg Satan! … Du har ikkje tanke for det som Gud vil, berre for det som menneska vil.»

-Det som Gud vil!
Kva er det Gud vil med oss i denne tida? Kva tankar har han for oss?

Det er ikkje slik at eg som prest har alle svara på kva Gud vil med det vi opplever som tungt og vanskeleg i desse dagane.
Men å ha tanke for det som Gud vil, det må i alle fall vere å søkje til den kjelda der Guds vilje er openberra for oss. Der, i Bibelen, har eg ikkje noko ynskje om å leite etter konspirasjonar. Men å lytte til stemmene som gjev lyd frå seg når Skrifta får tale.
Ein katolsk medkristen har lånt si røyst til det urgamle, og vist at Det gamle testamentet må få klinge i lag med det nye testamentet. Der møter vi evangeliet om Jesus som  «- skulle … lida mykje. Han skulle bli slegen i hel, og tredje dagen skulle han reisast opp.»
Dette er ikkje enkelt å skjøne med våre tankar. Det er ikkje lett å få sansen for dette. Sansen for at dette er det Gud vil.

Men kanskje kan Gud bruke pandemikrisa til å føre oss inn i djupare ettertanke? Til å trengje lenger ned i bibelske hendingar og bibelske sanningar som det er så lett å gløyme, eller til å oversjå.

Fastetida opnar seg framfor oss.
Faste er ikkje feiring som det var med karneval og fastelavnsbollar.

Det er å grave djupare inn der Gud vil vise seg for oss. I Ordet. I sakramenta. I det vi kan få med oss av kristent fellesskap, som for eksempel digitale gudstenester.
I fastetida kan vi lære oss tankar om det Gud vil for oss. I ei vanskeleg tid. Og i alle æve.

AMEN

---

[1] St. Olav. Katolsk kirkeblad 04/2020

Ingen annan enn Jesus

 

Kristi forklåringsdag. II. 07.02.21
Arna kyrkje
Mark. 9, 2-13

Når ein er langt nede, er det godt å kome seg opp på eit høgare nivå. Få litt utsyn og oversyn. Kanskje få auga på eit problem. Eller endå betre: Sjå ei løysing på det som er utfordrande eller vanskeleg.

Nett no trur eg mange av oss kjenner seg langt nede. Vi kjenner på utfordringar og vanskar. Det er synleg og tydeleg for oss alle her i kyrkja. Ti personar er det som har lov å samle seg til gudsteneste. Vi skulle gjerne vore 100. Eller endå fleire.

Men vi ti, vi tar kvarandre i hendene og blir med på fjelltur.
Ikkje noko tur, fysisk hand-i-hand. Men i eit trusfellesskap som heng i hop, klatrar vi opp til fjelltoppen. Trua bind oss saman. Vi har forventning til å sjå noko stort. Vi lengtar etter å sjå, og etter å møte Jesus.

Kan Jesus vere til hjelp i den tida vi no gjennomlever?
Kan han sløkkje ut potensen i smittevirusen?
Kan Jesus gjere dei sjuke friske att? Kan han hindre død og sorg?

Som kristne trur vi på ein Gud som vi i truvedkjenninga omtalar med desse orda: «-den allmektige som skapte himmel og jord.»
Likevel – også vi som trur på ein allmektig Gud, vi anerkjenner at sjukdom, liding og død er ein del av det å vere levande. Det høyrer med til mennesketilværet. Vi har ingen lovnader om at den allmektige skal spare oss frå vanskar, sjukdom eller død.
Kyrkjegarden utanfor desse veggene er full av døde kroppar. Ein gong skal det opnast ei grav, også for deg eller meg på ein slik kyrkjegard.
Vi søkjer ikkje til kyrkja for å kome unna desse realitetane.

Men med tru og i tillit til han som kom frå Gud, søkjer vi hit, til kyrkja, for å møte den einaste vi kjenner som har vist at han med kraft kan møte dette vanskelege, djupe, trugande eller mørke. Vi vil gjerne sjå han som kan føre oss gjennom det. Ikkje utanom, men gjennom. Ta oss med til den andre sida. Ut att i lyset.

I dag inviterer orda frå Bibelen oss til å dra på fjelltur. Til å gå opp i høgda. Streve oss gjennom motbakkar. Klatre i berg. Kanskje til å få skrammer på knær og albogar. Eller til og med ei rift i trua vår.

Men der oppe slår vi oss i lag med Peter, Jakob og Johannes. Desse tre aller næraste av Jesu vener og medarbeidarar, dei fekk sjå det ubegripelege. Det guddommelege opna seg for dei i eit lite glimt. Jesus vart forklåra. «Då vart han forvandla for augo deira, og kleda hans vart så skinande kvite at ingen som bleikjer klede her på jorda, kan få dei så kvite.»

I dag skulle eg gjerne hatt god tid, god tid til å gå i djupna på dette forunderlege som hende der på fjellet. Men på denne minigudstenesta må vi berre pirke litt i det aller viktigaste
– det at Jesus viste sin himmelske herlegdom for desse tre, og at dei fekk høyre den allmektige Gud vitne og tale til dei om det aller mest sentrale å halde fast på: «Dette er Son min, han som eg elskar. Høyr han!»

Vi menneske blir fasinerte, vi blir utfordra, ja vi kan til og med bli redde når vi vender oss til Gud, og når han så dreg til sides i liten flik av det som gøymer herlegdomen hans.
Å nærme seg det guddommelege er noko menneske til alle tider har søkt i mot. Og oftast er det då for å få hjelp. Hjelp når nauda er naken. Når problema tårnar seg opp. Når sjukdomen bryt ned. Når redsla kryp kald gjennom kroppen.

Frå dagens evangelium har vi ei forteljing som viser oss det vi lengtar så sterkt etter i vår verkelege verd. Vi står her i vår fortviling over smitte, sjukdom og død. Vi er her i vår lengt etter fellesskapet som var, i storfamilien, her i kyrkja, i fritidsaktivitetar. På Brann stadion!
Difor har vi gått dei bratte motbakkane mot det høge fjellet. Vi har streva oss fram. Kanskje snubla og teke nokre tilbakesteg.
Men vi gjev ikkje opp. Med trassig tru ser vi det skin mot oss i denne korte augneblinken, før vi skal ut or kyrkja. Tilbake til vår vesle kohort.
Men no lyser det. Og så høyrer vi røysta frå det høge: «Dette er Son min, han som eg elskar. Høyr han!»

Kjære truande: Vi kan ikkje leve berre på slike vakre, men tunge oppturar der vi søkjer det ekstraordinære, og det himmelske. Det er ikkje sikkert vi får sjå så mykje.
Men det er mykje vi får høyre.
Vi får styrke til trua vår av å høyre frå dei som var der oppe på fjellet: «Vi var augnevitne og såg hans guddommelege herlegdom» (2.Pet.1,16)
Men vi må stige ned att til bygda ved fjorden. Til kyrkja i det låge. Vi har høyrt det som vart sagt frå det høge: : «Dette er Son min, han som eg elskar. Høyr han!»

Gud talar dette til oss: Høyr på Jesus. Stol på han. Hald deg til han.
«Best dei såg seg omkring, såg dei ingen annan enn Jesus; berre han var hos dei.»

Høyrer du, du som er fortvila og redd: Det handlar om å halda fast på trua. Det handlar om å sjå det som opnar seg gjennom evangeliet: «-ingen annan enn Jesus; berre han var hos dei.»

I dag vil han ta deg i handa enno ein gong. Du skal få høyre orda. Presten les dei og talar dei, men orda kjem frå Jesus sjølv.  Vi skal lese innstiftingsorda. Etter dei guddommelege orda har lydd, skal du få rette ut dine hender og få ta mot brødet. Vinen.: «Kristi kropp, gjeven for deg. Kristi blod, utrend for deg»

Det er som eit tilsvar, eit ekko frå himmelrøysta på det høge fjellet: «Dette er Son min, han som eg elskar. Høyr han!»

AMEN